Hepimiz yağmur sonrası toprakta oluşan kokuyu almışızdır. Hatta bu koku o kadar hoşumuza gider ki derin derin içimize çekeriz. Bu koku edebi eserlerde dahi işlenmiştir. Yağmur Sonrası Ortaya Çıkan Toprak Kokusu hakkındaki yazımıza hoşgeldiniz!
Ünlü Türk şair Turgut Uyar, bir şiirinde: “Toprak, sevdiklerimizi aldığı için mi böyle güzel kokar?” demiştir.
Peki bu kokunun sebebini hiç merak ettiniz mi? İlk olarak bu kokuya ne dendiğinden bahsedelim. Genellikle yaz ve sonbahar aylarında yağan yağmurdan sonra yoğun olarak hissedilen bu kokuya petrikor denmektedir. Yağmurdan sonra toprağın yapısı, bitki çeşitliliği gibi nedenlerden dolayı her ortamda aynı kokuyu alamayabilirsiniz. Ancak en temel söylemle bu toprak kokusudur.
Bu kokuya sebep olan ise Actinomycetes sınıfı Streptomyces türü bakterilerdir. Yağmur sonrası aldığımız kokuya neden olan, bakterilerin spor yoluyla olan üreme girişimi! Bu bakteriler toprak nemliyken gelişir ve toprak kuruduğunda sporlar üreterek çoğalmaya başlar. Toprak kuruyken başlayan bu üreme işlemi sonlandığında yağmur beklenmeye başlanır. Yağmur yağdığında ise damlaların yere çarpma şiddetiyle birlikte sporlar ve toz aerosol etkisiyle havaya karışır. Bu sayede bu kokuyu alabiliriz. Ayrıca insan burnunun bu kokuyu almak konusunda özel bir yeteneği de bulunmaktadır.
Geosmin
Petrikorun içerisinde bulunan ve duyduğumuz toprak kokusunu oluşturan ana unsur ise Geosmin ismi verilen bir maddedir. Petrikor’un içeriğinde bulunan en önemli bileşik Geosmin rayihalı bir alkoldür. Streptomyces türü bakterilerin metabolik faaliyetleri sonucunda oluşan ve kolayca buharlaşan bir alkoldür. Bu buharlaşma sonrası oluşan alkol havada çözünerek bir aerosol meydana getirir. Oluşan bu aerosol, yağmur sonrası kokuyu algılamamızı sağlayan temel etkendir. Geosmin ise öyle güçlü bir kokuya sahiptir ki insan burnu bir trilyon hava molekülündeki birkaç geosmin molekülünün kokusunu algılayabilir.
Ayrıca yapılan son araştırmalarla birlikte bu kokunun solucanları da kendisine çektiği görülmüştür. İsveçli araştırmacıları da içeren ekip, bakterileri yem olarak kullanan küçük böcekler için tuzaklar kurdu ve solucanların bu bakterilere doğru yöneldiğini buldu. Bakterilerin, solucanları çekmek için toprak kokulu geosmin ürettiği de o sırada anlaşıldı. Bakteri ve solucanların ilişkisinde yiyecekler alınıyor ancak fayda sağlayacak tohumlar da bu sırada dağıtılmış oluyor.
Toprak kokusu hakkındaki haberimizde sona geldik. Bizi takip etmeyi unutmayın. Buraya tıklayarak anasayfaya dönebilirsiniz.
