Metabolizma denilince hemen hız kelimesi de ardından gelir. Çoğumuz ne olduğunu bilmese de, hızlı olması gerektiğini bilir. Metabolizma sizi hayatta tutan, yedi gün yirmi dört saat vücudunuzda faaliyet gösteren tüm kimyasal reaksiyonların ortak adıdır.
Bazal Metabolizma, Sindirim Metabolizması, Egzersiz Metabolizması olarak üçe ayrılır ve her birinin kalori harcama oranı farklıdır.
Metabolizma Hızının en büyük belirleyicisi Bazal Metabolizma Hızıdır. Bu dinlenirken veya uyurken, yani hiçbir aktivite yapmadığımız zamanki durumdur. Vücutta harcanan kalorilerin %65-70 i bazal metabolizma tarafından harcanır. Kalp atışlarınız, nefes alıp vermeniz, hücrelerinizin bölünmesi yine bu metabolizma sayesindedir.
Bazal Metabolizma hızı genler, yaş, cinsiyet, vücut ağırlığı, egzersiz düzeyi, beslenme, vücut ısısı gibi bir çok faktörden etkilenir.
Sindirim Metabolizması besinler vücutta yakılırken kalori harcayan metabolizmadır. Besinleri sindirmek yani karbonhidratları şekere dönüştürmek ya da proteinleri amino asite çevirmek , günlük harcanan enerjinin %10 unu kullanarak gerçekleşen bir eylemdir. Proteini sindirirken, karbonhidrat ve yağları sindirirken harcadığımızdan daha çok enerji harcarız. Her 100 kalorinin 25 i protein sindirmeye harcanır. Bu oran karbonhidrat ve yağlarda %10 ve altındadır.
Egzersiz Metabolizması otobüsü yakalarken koşmanızdan, öğle arası oynsdığınız masa tenisinden , yaptığınız hafta sonu yürüyüşlerinizden oluşan metabolizmadır. Harcanan kalorilerin%15-30 u bu yolla harcanır.
Yaş ilerledikçe besinleri parçalayıp enerjiye dönüştüren metabolizmanız yavaşlar. Öyleki 20 li yaşlardan sonra vücut her 10 yılda bir %2 kadar daha az enerji yakar. Azalan aktivite düzeyi ve buna paralel olarak oluşan kas kaybı , kilo artışı olarak kendini gösterir.
20 li Yaşlarda Metabolizma
Bu yaşlarda kadınlık hormonu olan ” östrojen ” ve ” progesteron ” yeterli düzeyde salgılanır, besin yakımı hızlıdır. Egzersiz alışkanlığı edinilmez ise bu yaşların sonlarına doğru her yıl 150 gr kas dokusu kaybedilir. Bu yüzden 20 li yaşlarda haftada üç saat kardiyo antrenmanı yapılarak , 12 haftalık düzenli egzersizle kas kaybının, kilo artışının önüne geçilebilir.
30 lu Yaşlarda Metabolizma
Bu yaşlarda evlilik, aile ve iş hayatıyla daha yoğun .ve yorgun oluyoruz. Dolayısıyla stres faktörü devreye giriyor. Stres faktörü sonucu böbrek üstü bezlerinden ” kortizon ” adlı hormon salgılanıyor. Vucut su ve tuz tutmaya başlıyor , kilo artışı kolaylaşıyor.
Bu yaşlarda dengeli beslenmenin önemi artıyor. Depolanmış yağları yakabilmeniz için koşu , yüzmek, bisiklete binmek, yürümek gibi egzersizleri haftada 3 gün yapmalı bunun yanı sıra ağırlık antrenmanlarına da yer vermelisiniz.
40 lı Yaşlarda Metabolizma
Günümüzde yaş ortalaması 80 lere dek uzadığı için 40 yaşları sağlıklı geçirmek, sorunsuz bir yaşlılığın belirleyicisi olabiliyor. Kadınlarda yumurtalıklar daha az östrojen ürettiğinden menapoz öncesi döneme giriliyor, zayıflama ve kilo kontrolü daha emek ister hale geliyor. Dolayısıyla düşük. kalorili diyet uygulayıp , daha çok spor yapılmadı gereken bir dönemdir. Kemik erimesinden korunmak için süt, yoğurt, beyaz peynir tüketin, sebze ve meyve ağırlıklı beslenin. Kızartma ve yağlı yiyeceklerden uzak durun, egzersiz yapın, kırmızı et tüketimine sınır getirin. Her dönemde günde 2-3 lt su tüketin. Yaşlanmamanız, yaşalmanız dileklerimizle.
